Posts

рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдпोрдЬрди

рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдпोрдЬрди - рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдпोрдЬрди рд╡рд╣ рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдЕрди्‍рддрд░्рдЧрдд рдкूрд░्рд╡ рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдЙрдж्рджेрд╢्рдпों рдХी рдкूрд░्рддि рд╣ेрддु рд╕ीрдоिрдд рдк्рд░ाрдХृрддिрдХ рд╕ंрд╕ाрдзрдиों рдХा рдХुрд╢рд▓ рддрдо рдЙрдкрдпोрдЧ рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рднाрд░рдд рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдпोрдЬрди рдХे рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдЙрдж्рджेрд╢्‍рдп рд╣ै-- рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि, рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдЕрд╕рдоाрдирддा рдХो рджूрд░ рдХрд░рдиा, рдЧрд░ीрдмी рдХा рдиिрд╡ाрд░рдг рддрдеा рд░ोрдЬрдЧाрд░ рдХे рдЕрд╡рд╕рд░ों рдоें рд╡ृрдж्рдзि। рдиोрдЯ : рдЖрд░्рдеिрдХ рдФрд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рдпोрдЬрдиा рдХो рднाрд░рдд рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХी рд╕рдорд╡рд░्рддी рд╕ूрдЪी (рд╕ाрддрд╡ीं рдЕрдиु рд╕ूрдЪी) рдоें рд░рдЦा рдЧрдпा рд╣ै। рднाрд░рдд рдХा рд╕ंрд╡िрдзाрди рдпрд╣ рд╡िрд╣िрдд рдХрд░рддा рд╣ै рдХि рдкंрдЪाрдпрддों рдХो рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рди्рдпाрдп рдХी рдпोрдЬрдиा рдмрдиाрдиे рдХा рдХाрд░्рдпрднाрд░ рджिрдпा рдЬाрдиा рдЪाрд╣िрдП।    рднाрд░рдд рдоें рдЖрд░्рдеिрдХ рдЖрдпोрдЬрди рд╕рдо्рдмрди्рдзी рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рд╕рд░्рд╡рдк्рд░рдердо рд╕рди् 1934 рдоें 'рд╡िрд╢्‍рд╡ेрд╢्‍рд╡рд░ैрдпा' рдХी рдкुрд╕्‍рддрдХ 'рдк्‍рд▓ांрдб рдЗрдХोрдиोрдоी рдлॉрд░ рдЗंрдбिрдпा' рдоें рдЖрдпी рдеी। рдЗрд╕ рдкुрд╕्‍рддрдХ рдоें рднाрд░рдд рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдХे рд▓िрдП 10 рд╡рд░्рд╖ीрдп рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा। 1938 рдоें рднाрд░рддीрдп рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рдХांрдЧ्рд░ेрд╕ी рдиे рдЬрд╡ाрд╣рд░рд▓ाрд▓ рдиेрд╣рд░ू рдХी рдЕрдз्‍рдпрдХ्рд╖рддा рдоें 'рд░ाрд╖्‍рдЯ्рд░ीрдп рдиिрдпोрдЬрди рд╕рдоिрддि' рдХा рдЧрдарди рдХिрдпा। 1944 рдоें рдмрдо्‍рдмрдИ рдХे рдЖрда рдЙрдж्рдпोрдЧрдкрддिрдпों рдж्рд╡ाрд░ा рдмाрдо्‍рдмे рдк्‍рд▓ाрди рдк्рд░рд╕्‍рддुрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рдЬिрд╕рдоें 15 рд╡рд░्рд╖ीрдп рд╕ूрдд्рд░рдмрдж्

рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдиोрдЯ्рд╕ (рдХрдХ्рд╖ा 11 рд╡ 12 рд╣ेрддु)

Image
рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдпः(national income ) рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рдХिрд╕ी рджेрд╢ рдХी рдУрд░ рд╕े рдПрдХ рд╕ाрд▓ рдоें рдЙрдд्рдкाрджिрдд рд╕рднी рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХी рдХीрдордд (рдк्рд░ाрдк्рддी) рд╣ोрддी рд╣ै। рдЬिрддрдиी рдЬ्рдпाрджा рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рд╣ोрдЧी рдЙрд╕ी рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдХिрд╕ी рднी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдпा рджेрд╢ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдЖрдЧे рдмрдв़рддा рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рдХे рдЖंрдХрдб़ों рд╕े рдпрд╣ рдЬाрдиा рдЬा рд╕рдХрддा рд╣ै рдХि рдХिрд╕ी рджेрд╢ рдХा рд╡िрдХाрд╕ рдХिрддрдиी рддेрдЬी рдмрдв़ рд░рд╣ा рд╣ै। рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рдХी рдоाрдк рдХा рдЕрдиुрдоाрди 1868 рдоें рджाрджाрднाрдИ рдиौрд░ोрдЬी рдоें рдк्рд░рдХाрд╢िрдд рдХिрдпा। рдЗрди्рд╣ोंрдиे рдЕрдкрдиी рдкुрд╕्рддрдХ 'The poverty and Un- British Rule in India' рдоें рднाрд░рдд рдХी рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп 340 рдХрд░ोрдб рд░ुрдкрдП рдФрд░ рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдп ₹20 рдмрддाрдпा рдеा।          рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдкрд╢्рдЪाрдд рдХेंрдж्рд░ीрдп рд╕рд░рдХाрд░ рдиे 4 рдЕрдЧрд╕्рдд 1949 рдИрд╕्рд╡ी рдоें рдПрдХ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рд╕рдоिрддि рдХी рдиिрдпुрдХ्рддि рдХी рдФрд░ рдЗрд╕рдХे рдЕрдз्рдпрдХ्рд╖ рдк्рд░ोрдлेрд╕рд░ рдкी рд╕ी рдорд╣ाрд▓рдиोрд╡िрд╕ рдХो рдиिрдпुрдХ्рдд рдХिрдпा। рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдк्рд░ाрдк्рддि рдХे рдмाрдж 1949 рдоें рдЧрдаिрдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдп рд╕рдоिрддि рдиे рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдп 246.9 рд░ूрдкрдп рдХा рдЕрдиुрдоाрди рд▓рдЧाрдпा। рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕ांрдЦ्рдпिрдХी рд╕ंрдЧрдарди (рд╕ीрдПрд╕рдУ) рд╕े рд╕рдо्рдмंрдзिрдд рдоुрдЦ्рдп рддрде्рдп рдХेрди्рдж्рд░ीрдп рд╕ांрдЦ्рдпिрдХीрдп рд╕ंрдЧрдарди (рд╕ीрдПрд╕рдУ) рднाрд░рдд рдоें рд╕ांрдЦ्рдпिрдХीрдп рдЧрддिрд╡िрдзिрдпों рдХे рд╕рдорди्рд╡рдп рдПрд╡ं рд╕ांрдЦ्рдпिрдХीрдп рдоाрдирдХों рдХे рд╡िрдХाрд╕ рдПрд╡ं рдЕрдиुрд░рдХ

рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕

рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рдФрд░ рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдиिрд╢्рдЪिрдд рд╕рдордпाрд╡рдзि рдоें рдХिрд╕ी рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рдоें рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ी рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЖрдп рдХी рд╡ृрдж्рдзि, рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕рдоृрдж्рдзि рд╣ै। рдпрд╣ рдПрдХ рднौрддिрдХ рдЕрд╡рдзाрд░рдгा рд╣ै। рдпрджि, рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЙрдд्рдкाрдж, рд╕рдХрд▓ рдШрд░ेрд▓ू рдЙрдд्рдкाрдж рддрдеा рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдп рдоें рд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै, рддो рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै рдХि рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рд╣ो рд░рд╣ी рд╣ै। рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХी рдзाрд░рдгा рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рдХी рдзाрд░рдгा рд╕े рдЕрдзिрдХ рд╡्рдпाрдкрдХ рд╣ै। рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рд╡ृрдж्рдзि рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै, рдЬрдмрдХि рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдЙрдд्рдкाрджрди рдХी рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд╕ाрде-рд╕ाрде, рд╕ाрдоाрдЬिрдХ, рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ, рдЖрд░्рдеिрдХ рдЧुрдгाрдд्рдордХ рдПрд╡ं рдкрд░िрдгाрдд्рдордХ рд╕рднी рдкрд░िрд╡рд░्рддрдиों рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рд╣ै। рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि рд╡рд╕्рддुрдиिрд╖्рдЯ рд╣ै рдЬрдмрдХि рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рд╡्рдпрдХ्рддिрдиिрд╖्рда।        рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ рдХे рдоाрдк рдоें рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдп рдХे рдЬीрд╡рди рдХी рдЧुрдгрд╡рдд्рддा рдХो рд╕рд╣ी рдоाрдк рдирд╣ी рдоाрдиा рдЬाрддा рд╣ै। рдЗрд╕рдХी рдоाрдк рдоें рдЕрдиेрдХ рдЪाрд░ों рдХो рд╕рдо्рдоिрд▓िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рдЬैрд╕े-рдЖрд░्рдеिрдХ, рд░ाрдЬрдиैрддिрдХ рддрдеा рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╕ंрд╕्рдеाрдУं рдХे рд╕्рд╡рд░ूрдк рдоें рдкрд░िрд╡рд░्рддрди, рд╢िрдХ्рд╖ा рддрдеा рд╕ाрдХ्рд╖рд░рддा рджрд░, рдЬीрд╡рди рдк्рд░рдд्рдпाрд╢ा, рдкोрд╖рдг рдХा рд╕्рддрд░, рд╕्рд╡ाрд╕्рде्рдп рд╕ेрд╡ाрдпें рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЯिрдХाрдК рдЙрдкрднोрдЧ рд╡рд╕्рддु рдЖрджि। рдЖрд░्рдеिрдХ рд╕ंрд╡ृрдж्рдзि = рдХेрд╡рд▓ рдкрд░िрдоाрдгाрдд्рдордХ рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдЖрд░्рдеिрдХ рд╡िрдХाрд╕ = рдкрд░िрдгाрдд्рдордХ рддрдеा рдЧुрдгाрдд्рдордХ рдкрд░ि

рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рд╕ंрдХ्рд╖िрдк्рдд рдкрд░िрдЪрдп (рдХрдХ्рд╖ा 11 рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП)

Image
рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рдЕрд░्рде - рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрдЬ्рдЮाрди рдХी рд╡рд╣ рд╢ाрдЦा рд╣ै, рдЬिрд╕рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд╡рд╕्рддुрдУं рдФрд░ рд╕ेрд╡ाрдУं рдХे рдЙрдд्рдкाрджрди, рд╡िрддрд░рдг, рд╡िрдиिрдордп рдФрд░ рдЙрдкрднोрдЧ рдХा рдЕрдз्рдпрдпрди рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै। рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рдкिрддा- рдПрдбрдо рд╕्рдоिрде(Adom smith) рдХो рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рдкिрддा рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। рдЙрди्рд╣ोंрдиे рдПрдХ рдкुрд╕्рддрдХ рд▓िрдЦी рдеी wealth of nations(1776) рдЬिрд╕рдоे рджुрдиिрдпा рдХे рд╕рднी рджेрд╢ो рдХे рд╕рдо्рдкрдд्рддि рдХे рдмाрд░े рдоें рдмाрдд рдХी рдЧрдпी рд╣ै। рдПрдбрдо рд╕्рдоिрде scotland рдХे рд░рд╣рдиे рд╡ाрд▓े рдеे। рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рдк्рд░рдХाрд░ - рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХो рджो рднाрдЧों рдоें рдмांрдЯा рдЧрдпा рд╣ै-- 1.рд╡्рдпрд╖्рдЯि(micro) рдПрд╡ं 2.рд╕рдорд╖्рдЯि рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░(macro) рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ (Micro economics):- рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХा рдкिрддा Ragnar Frisch рдХो рдХрд╣ा рдЬाрддा рд╣ै। micro рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рд╣рдо рдмрд╣ुрдд рдЫोрдЯे рд╕्рддрд░ рдкрд░ рдмाрдд рдХрд░рддे рд╣ैं। рдЗрд╕े рдЗрд╕ рддрд░рд╣ рдпाрдж рд░рдЦрдпेрдЧा рдоोрдмाрдЗрд▓ рдоें micro sd card рд╣ोрддा рд╣ै рдорддрд▓рдм рд╡ो рдкрд╣рд▓े рд╕े рднी рдЫोрдЯा рдХрд░ рджिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдЕрд░्рдеाрдд рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдорддрд▓рдм рдЫोрдЯा। рд╡्рдпрд╖्рдЯि рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рдХे рдХुрдЫ рдЙрджрд╣ाрд░рдг----- рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЖрдп(per capitaincome) рдоांрдЧ рдПрд╡рдо् рдЖрдкूрд░्рддि(demand and supply) рд░ाрдЬрд╕्рд╡(revenue) рдЙрдкрдпोрдЧिрддा(utility) рдХीрдордд рд╕िрдж्рдзाрди्рдд(price theory) рдоांрдЧ рд╕िрдж्рдзाрди्рдд(demand

рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рдоें Online classes рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдлीрд╕ рдХे рд▓िрдП рдиिрдЬी рд╕्рдХूрд▓ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ै рдЦूрдм рджिрдЦाрд╡ा।

Image
рд▓ॉрдХ рдбाрдЙрди рдХे рджौрд░ाрди рдЕрдзिрдХрддрд░ рдиिрдЬी рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпों рдиे рдСрдирд▓ाрдЗрди рдХ्рд▓ाрд╕ेрдЬ рдФрд░ рдЫाрдд्рд░рд╣िрдд рдХे рджिрдЦाрд╡े рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдкैрд╕े рд▓ूрдЯрдиे рдХा рдЕрдЪ्рдЫा рдк्рд░рдкंрдЪ рдЬोреЬ рд░рдЦा рд╣ै। рд╕ाрдЗрдмрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХे рд▓िрдП рджुрдиिрдпाрднрд░ рдоें рдмрджрдиाрдо рд╣ो рдЪुрдХे Zoom app рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдСрдирд▓ाрдЗрди рдХ्рд▓ाрд╕ेрдЬ рдХा рджрдо рднрд░рдиे рд╡ाрд▓े рдпрд╣ рд╕्рдХूрд▓ рдЗрд╕ рдмाрдд рдХो рдирдЬрд░рдЕंрджाрдЬ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं рдХि zoom app рдХो рджुрдиिрдпा рдХे рдХрдИ рджेрд╢ рдЙрд╕рдХी рдиिрдЬрддा рдПрд╡ं рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕рдо्рдмрди्рдзी рдЦाрдоिрдпों рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП рдк्рд░рддिрдмंрдзिрдд рдХрд░ рдЪुрдХे рд╣ैं рдФрд░ рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рд╕ाрдЗрдмрд░ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдПрдЬेंрд╕ी рднी рдЗрд╕рдХे рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рдХो рдЕрд╕ुрд░рдХ्рд╖िрдд рдШोрд╖िрдд рдХрд░ рдЪुрдХी рд╣ै। рдЧूрдЧрд▓ рдиे рдЕрдкрдиे рд╕рднी рдХрд░्рдордЪाрд░िрдпों рдХो рдЗрд╕ app рдХो рдЗрд╕्рддेрдоाрд▓ рди рдХрд░рдиे рдХी рд╕рд▓ाрд╣ рджी рд╣ै। рдпрд╣ рд╣рдХीрдХрдд рд╣ै рдЗрди рджिрдиों рдХुрдЫ рдиिрдЬी  рд╕्рдХूрд▓ों рдХे рдСрдирд▓ाрдЗрди рдХ्рд▓ाрд╕ेрдЬ рдХे рд▓िрдП рдЕрд╕्рдд्рд░ рдмрдиे Zoom app рдХी।       рдЕрдм рдмाрдд рдХрд░рдиा рдЪाрд╣ूंрдЧा рдЗрд╕ app рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рд╕ीрдЦрдиे рд╡ рд╕िрдЦाрдиे рдХी рдк्рд░рдХ्рд░िрдпा рдХी। Zoom app рдФрд░ рдЗрд╕рд╕े рдоिрд▓рддे рдЬुрд▓рддे app рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдмрдЪ्рдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдХो рд╕े рд╢ैрдХ्рд╖рдгिрдХ рд╕ंрд╡ाрдж рдХрдо рдФрд░ рд╕рд╣рдкाрдаिрдпों рдХे рд╕ाрде рдЕрдиाрд╡рд╢्рдпрдХ рдмाрд░्рддाрд▓ाрдк рдЦूрдм рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ैं। рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी рдХे рдЕрднाрд╡ рдоें рдШрдг्рдЯों рддрдХ рддो рдмрдЪ्рдЪे рд╢िрдХ्рд╖рдХों рдХे рд╕ाрде рдЬुреЬ рд╣ी рдирд╣ी рдкा рд░рд╣े рд╣ैं рдФрд░ рдЬрдм рдЬुреЬ рд░рд╣े рд╣ैं рддрдм рдХ्рд▓ाрд╕ेрдЬ рдХे рдиाрдо рдкрд░ рдХेрд╡рд▓ рдЦाрдиाрдкूрд░्рддि рд╣ी рд╣ो рдкा

рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рдоें 30 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ рдЬाрд░ी рд░рд╣ेрдЧा рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди, 15 рдордИ рдХे рдмाрдж рдЦुрд▓ेंрдЧे рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди। рд░ाрдЬ्рдп рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХेंрдж्рд░ рдХो рднेрдЬा рдк्рд░рд╕्рддाрд╡

Image
рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рд╢ुрдХ्рд░рд╡ाрд░ рдХो рдпрд╣ рддрдп рдХрд░ рд▓िрдпा рдХि рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди 30 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ рдЬाрд░ी рд░рд╣ेрдЧा। рдоुрдЦ्рдпрдоंрдд्рд░ी рдд्рд░िрд╡ेंрдж्рд░ рд╕िंрд╣ рд░ाрд╡рдд рдФрд░ рдоुрдЦ्рдп рд╕рдЪिрд╡ рдЙрдд्рдкрд▓ рдХुрдоाрд░ рд╕рд╣िрдд рдЕрди्рдп рдЕрдзिрдХाрд░िрдпों рдХी рдмैрдардХ рдоें рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рд╕े рдмाрд╣рд░ рдиिрдХрд▓рдиे рдХी рд░ूрдкрд░ेрдЦा рддрдп рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдпрд╣ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рддैрдпाрд░ рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै। рдХेंрдж्рд░ рд╕рд░рдХाрд░ рдХो рдпрд╣ рдк्рд░рд╕्рддाрд╡ рдЬрд▓्рдж рднेрдЬ рджिрдпा рдЬाрдПрдЧा। рдХेंрдж्рд░ рдХी рд╕рд╣рдорддि рдоिрд▓рддे рд╣ी рдпрд╣ рдиीрддि рд▓ाрдЧू рд╣ो рдЬाрдПрдЧी।       рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдиीрддि рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рдк्рд░рджेрд╢ рдоें рд╢िрдХ्рд╖рдг рд╕ंрд╕्рдеाрди 15 рдордИ рдХे рдмाрдж рд╣ी рдЦुрд▓ेंрдЧे। рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдХोрд░ोрдиा рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХे рдлैрд▓ाрд╡ рдХे рд╣िрд╕ाрдм рд╕े рдЬिрд▓ों рдХो рджो рд╡рд░्рдЧों рдоें рдмांрдЯा рд╣ै। рдкрд╣рд▓े рд╡рд░्рдЧ рдП рдоें рд╡े рдЬिрд▓े рд╣ैं рдЬрд╣ां рдЕрднी рддрдХ рдПрдХ рднी рдоाрдорд▓ा рд╕ाрдордиे рдирд╣ीं рдЖрдпा рд╣ै рдпा 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ рдХोрдИ рдоाрдорд▓ा рд╕ाрдордиे рдирд╣ीं рдЖрдПрдЧा। рджूрд╕рд░े рд╡рд░्рдЧ рдмी рдоें рд╡े рдЬिрд▓े рд╣ैं рдЬрд╣ां рдХोрд░ोрдиा рд╕ंрдХ्рд░рдордг рдХे рдоाрдорд▓े рд╕ाрдордиे рдЖ рдЪुрдХे рд╣ैं рдпा 14 рдЕрдк्рд░ैрд▓ рддрдХ рдФрд░ рд╕ाрдордиे рдЖрдиे рдХी рдЖрд╢ंрдХा рд╣ै। рдк्рд░рджेрд╢ рд╕рд░рдХाрд░ рдХी рдпोрдЬрдиा рд╣ॉрдЯрд╕्рдкॉрдЯ рдФрд░ рд╡рд░्рдЧ рдмी рд╡ाрд▓े рдЬिрд▓ों рдоें рдк्рд░рддिрдмंрдз рд▓ाрдЧू рд░рдЦрдиे рдФрд░ рд╡рд░्рдЧ рдП рд╡ाрд▓े рдЬिрд▓ों рдоें рдХुрдЫ рд╣рдж рддрдХ рдвीрд▓ рджेрдиे рдХी рд╣ै। рдЗрддрдиा рдЬрд░ूрд░ рд╣ै рдХि рдЕрдм рд╕ाрд░्рд╡рдЬрдиिрдХ рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдоाрд╕्рдХ рдкрд╣рдирдиा рдЕрдиिрд╡ाрд░्рдп рдХрд░ рджिрдпा рдЬाрдПрдЧा।        рд╕рд░рдХाрд░ рдиे рдпрд╣ рдХिрдпा рддрдп

рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рдХो рдз्рдпाрди рдоें рд░рдЦрддे рд╣ुрдП 12рд╡ीं рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдпрд╣ाँ рдкреЭें рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╡िрд╖рдп рдХे рдиोрдЯ्рд╕.

Image
рд╕ुрд╢ीрд▓ рдбोрднाрд▓ , рдк्рд░рд╡рдХ्рддा рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░. рд╡िрдж्рдпाрд▓рдпी рд╢िрдХ्рд╖ा рд╡िрднाрдЧ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦंрдб    рдк्рд░िрдп рдкाрдардХों , рдкूрд░ी рджुрдиिрдпा рдЗрд╕ рд╕рдордп рдХोрд░ोрдиा рд╡ाрдпрд░рд╕ рдиाрдордХ рдЕрджृрд╢्рдп рджुрд╢्рдорди рд╕े рдЬूрдЭ рд░рд╣ी рд╣ै рдФрд░ рд╣рдо рдЗрд╕ рдорд╣ाрд╕ंрдХрдЯ рд╕े рдиिрдкрдЯрдиे рдХे рд▓िрдП рдШрд░ों рдоें рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рдХे рджौрд░ рд╕े рдЧुрдЬрд░ рд░рд╣े рд╣ैं. рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди   рд╕े рд╕рдмрдХुрдЫ рдард╣рд░ рдЧрдпा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕рдХा рдмрдЪ्‍рдЪों рдХी рдкрдв़ाрдИ рдкрд░ рднी рдЦाрд╕ा рдЕрд╕рд░ рдкрдб़ рд░рд╣ा рд╣ै. рдмрдЪ्рдЪों рдХी рдкрдвाрдИ рдХे рд╕ाрде рд╣ी рд╢ैрдХ्рд╖िрдХ рд╕рдд्рд░ рдХे   рднी рдХाрдлी рдкिрдЫрдб़ рдЬाрдиे рдХी рдЖрд╢ंрдХा рдмрди рд░рд╣ी рд╣ै. рдЖрд╢ा рд╣ै рдХी рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеी рдШрд░ों рдоें рд░рд╣рддे рд╣ुрдП рдкреЭाрдИ рдХрд░ рд╕рдордп рдХा рд╕рджрдкрдпोрдЧ рдХрд░ рд░рд╣े рд╣ोंрдЧे. рд▓ॉрдХрдбाрдЙрди рдХे рдХाрд░рдг рд╕рднी рд╕्рдХूрд▓-рдХॉрд▓ेрдЬ рдмंрдж рд╣ैं. рдЗрд╕ рджौрд░ाрди   рдЖрдк рдСрдирд▓ाрдЗрди рдФрд░ рд╡рд░्рдЪुрдЕрд▓ рдХ्‍рд▓ाрд╕ेрдЬ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдкрдв़ाрдИ рдХрд░рддे рд╣ुрдП рдЕрдкрдиी рд╡िрд╖рдпрдЧрдд рджрдХ्рд╖рддाрдУं рдХो рдмреЭा рд╕рдХрддे рд╣ैं. рдЗрд╕ рдкेрдЬ рдХे рдоाрдз्рдпрдо рд╕े рдХрдХ्рд╖ा 12 рдХे рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╕े рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рдиोрдЯ्рд╕ рдк्рд░рд╕्рддुрдд рдХрд░ рд░рд╣ा рд╣ूँ. рдЖрд╢ा рдХрд░рддा рд╣ूँ рдХी рдоेрд░ा рдпрд╣ рдк्рд░рдпाрд╕ рдЕрднिрднाрд╡рдХों рдФрд░ рд╡िрдж्рдпाрд░्рдеिрдпों рдХे рд▓िрдП рдЙрдкрдпोрдЧी рд╕ाрд╡िрдд рд╣ोрдЧा.               " рдЕрд░्рдерд╢ाрд╕्рдд्рд░ рд╡िрд╖рдп рдк्рд░ाрдЪीрди рд╕рдордп рд╕े рд╣ी рдПрдХ рд▓ोрдХрдк्рд░िрдп рд╡िрд╖рдп рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╕िрдж्рдж рд░рд╣ा рд╣ै рдФрд░ рдЗрд╕ рд╡िрд╖рдп рдоें рдЖрдЬ рднी рдЕрдкाрд░ рд╕ंрднाрд╡рдиाрдПं рдиिрд╣िрдд рд╣ैं. рдоाрдирд╡िрдХी рд╡рд░्рдЧ рдХा рдпрд╣ рд╡िрд╖рдп рдЖрдЬ